Okul Öncesi Öğretmenlerin Öğrenilmiş Çaresizlik Düzeylerinin Yaşam Doyumu ve İş Doyumu Üzerine Etkisi

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Okulöncesi, Öğretmen, Öğrenilmiş Çaresizlik, Yaşam Doyumu, İş Doyumu

Özet

Bu araştırmada öğrenilmiş çaresizlik, yaşam doyumu, iş doyumu arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada 104 okulöncesi öğretmenine ulaşılmış öğrenilmiş çaresizlik, yaşam doyumu, iş doyumu arasındaki hipotezler test edilmiştir. Araştırma betimsel ilişkisel tarama modeli olarak belirlenmiştir. Araştırmada elde dilen veriler istatistik paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, korelasyon ve lineer regresyon analizleri kullanılmıştır. Öğrenilmiş çaresizlik ile yaşam doyumu arasında ilişki bulunmadığı saptanmış ve alt boyutlar incelendiğinde dışsal kontrol edilemezliğin yaşam doyumu düzeyini etkilemediği, içsel kontrol edilemezliğin yaşam doyumunu azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrenilmiş çaresizliğin iş doyumunu azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Dışsal kontrol edilemezlik iş doyumu etkilemediği fakat içsel kontrol edilemezliğin iş doyumunu azalttığı belirlenmiştir.

Referanslar

Akbulut, B. (2015). “Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel İmaj Algıları İle İş Doyumu Arasındaki İlişki.” (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Akıncı, Z. (2002). “Turizm Sektöründe İşgören iş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, Akdeniz Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 4, 1-25.

Aktan, C. C. & Yay, S. (2016). Öğrenilmiş Çaresizlik ve Değişime Karşı Pasif Direnç. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 8(2), 58-71.

Alıç, D. (1995). Örgütler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 1-40. Https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10394/127183.

Atak, H. (2011). Yetişkinliğe geçiş yıllarında sigara içme davranışının psikososyal belirleyicileri ve sigara içmenin yaşam doyumu ve öznel iyi oluşla ilişkisi. Klinik Psikiyatri, 14(1), 29-43.

Aydın, A.G. (1985). Sosyal başarı eğitimi ile sosyal beceri eğitiminin çocuklarda öğrenilmiş çaresizlik davranışının ortadan kaldırılmasına etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Aziri, B.,(2011). Job Satisfaction: A Literature Review, Management Research and Practice, 3(4), 77-86.

Barutçu, E. & Çöllü, B.C. (2020). Öğrenilmiş Çaresizlik ile Motivasyon Arasındaki İlişki: Pamukkale Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25 (1), 1-13.

Barutçugil, İ.(2004) Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, Kariyer Yayıncılık, İstanbul

Baycan, F. A. (1985). An Analysis Of The Several Aspects Of Job Satisfaction Between Different Occupational Groups. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.

Bilican Gökkaya, V. (2015). Çaresizliği Öğrenen Kadın: Öğrenilmiş Çaresizlik, Turkish Studies, 10 (14), 53-70.

Boysan, M. (2019). An integration of quadripartite and helplessnesshopelessness models of depression using the Turkish version of the Learned Helplessness Scale (LHS). British Journal of Guidance & Counselling. doi: 10.1080/03069885.2019.1612033

Carp, F. M. and Carp A.:1982, 'Test of a model of domain satisfaction and well being: equity considerations', Research on Aging 4, pp. 503--22.

Cruice, M., Worrall, L., Hickson, L., & Murison, R. (2003). Finding a focus for quality of life with aphasia: Social and emotional health, and psychological well-being. Aphasiology, 17(4), 333-353.

Çelikkol, A. (2001), Çağdaş İş Yaşamında Ruh Sağlığı, Alfa Yayınları, İstanbul.

Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde güdülenme ve iş doyumu. Ankara: Anı Yayıncılık.

Çivilidağ, Aydın (2011). Üniversitelerdeki Öğretim Elemanlarının Psikolojik Taciz (Mobbing), İş Doyumu ve Algılanan Sosyal Destek Düzeyleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Damasio, F.B., Melo, R.L. & Silva, J.P.(2013). Meaning in life, psychological well-being and quality of life in teachers. Paidéia (Ribeirão Preto), 23(54), 73-82.

Deveci S. (2014). Sağlık çalışanlarında iş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi (Antalya Atatürk Devlet Hastanesi hemşireler örneği) (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J. & Griffin, S. (1985). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment,49,71-75.

Dilmaç, B., Ekşi, H. (2008). Meslek Yüksekokullarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Yaşam Doyumları ve Benlik Saygılarının İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20: 279-289.

Doğan, M. A. (2009). “İlköğretim okullarında öğretmenlere uygulanan psikolojik şiddetin (mobbing) iş doyumuna etkisi: Ankara ili Sincan ilçesi örneği.” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Atılım Üniversitesi.

Duarte, J. L. (2014). Beyond life satisfaction: A scientific approach to well-being gives us much more to measure. In The Wiley Blackwell Positive psychological ınterventions (pp. 433-449). New Delhi: John Wiley & Sons, Ltd.

Fesher, K. (2007). Die Unternehmenspolitische Bedeutung Der Arbeitszufriedenheit. Münih: Grin Verlag.

Gökkaya, Bilican V. (2015). Çaresizliği öğrenen kadın: öğrenilmiş çaresizlik. Turkish Studies, 10 (14), 53-70.

Hovardaoğlu, S. (1990). Öğrenilmiş Çaresizlik ve Depresyon: Yükleme Biçimi Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeğiyle Yapılan Bir Çalışma, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 33 (1-2), 221-230.

Hoyraz Kuş, H. (2015). İlköğretim okullarında çalışmakta olan öğretmenlerin örgütsel bağlılık ile yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Tezsiz Yüksek Lisans Projesi. Denizli.

İşcan, Ö. F. ve Timuroğlu, M. K. (2007). “Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 21(1), 119-135.

Kalaycı, Şeref (2006) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti, s.116.

Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.

Kardaş, F., Çam, Z., Ekşisu, M., & Gelibolu, S. (2019). Gratitude, Hope, Optimism and Life Satisfaction as Predictors of Psychological Well-Being. Eurasian Journal of Educational Research, 19(82), 81-100.

Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Locke, A. E. (1976). The Nature And Causes Of Job Satisfaction. M. D. Dunnette Handbook Of Industrial And Organizational. New York: Rand McNally College Pub. Co.

Michalos, A. (1980). Satisfaction and Happiness. Social Indicators Research, 8(4), 385-422.

Neugarten, B. L., Havighurst, R. J. and Tobin, S. S. (1961). The Measurement of Life Satisfaction. Journal of Gerontology, 16(2), 134–143. doi:10.1093/geronj/16.2.134

Ojha, R., & Kumar, V. (2017). A study on life satisfaction and emotional well-being among university students. Indian Journal of Positive Psychology, 8(2), 112-116.

Özer M, Karabulut ÖÖ (2003) Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2):72-74.

Özgüven, İ. E. (2003). Endüstri Psikolojisi, Ankara: Sistem Ofset.

Quinless FW, Nelson MA (1988) Development of a Measure of Learned Helplessness. Nurs Res, 37,11–15.

Rice, R. W., Frone, M. R., & McFarlin, D. B. (1992). Work-Nonwork Conflict and the Perceived Quality of Life. Journal of Organizational Behavior, 13(2), 155-168.

Salant P. ve Don A. Dillman, How to Conduct Your Own Survey, John Wiley & Sons, Inc. Newyork, 1994, s. 55.

Sönmezer, M. ve Eryaman, M. (2008). Kamu ve Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmin Düzeylerinin Karşılaştırılması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(2), 189-212.

Tayfur, Ö. (2011). Çalışma Hayatında Öğrenilmiş Çaresizlik ve Tükenmişliğin Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Bir Çalışma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Tura, M. (2012). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Stillerinin Öğretmenlerin İş doyumuna Etkisi/Karacabey İlçesi Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.

Veenhoven, R. (1996). The study of life-satisfaction. Erasmus University Rotterdam, Faculty of Social Sciences, Netherlands.

Vieira, J. A. C. (2005). Skill mismatches and job satisfaction. Economic Letters, 89, 39-47.ss.

Yavaş, T. (2012). Ortaöğretim Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerinin Öğrenilmiş Çaresizlik, Tükenmişlik ve Öz-Yeterlilik Algılarının Örgütsel Öğrenme Düzeylerine Etkileri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Malatya.

Yetim, Ü. (1993). Kişisel Projelerin Organizasyonu Ve Örüntüsü Açısından Yaşam Doyumu. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir

Yılmaz, A. & Boğa Ceylan, Ç. (2011). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranış Düzeyleri ile Öğretmenlerin İş Doyumu İlişkisi. Kavram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (2), 277-294.

Yılmaz, E. ve Altınok, V. (2009). Okul Yöneticilerinin Yalnızlık ve Yaşam Doyum Düzeylerinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 451-469.

İndir

Yayınlanmış

2023-06-09

Nasıl Atıf Yapılır

CELEP, A. G. (2023). Okul Öncesi Öğretmenlerin Öğrenilmiş Çaresizlik Düzeylerinin Yaşam Doyumu ve İş Doyumu Üzerine Etkisi. SOSYAL GELİŞİM DERGİSİ, 1(1), 101–114. Geliş tarihi gönderen https://sosyalgelisimdergisi.com/index.php/pub/article/view/18

Sayı

Bölüm

Makaleler